Velferðarþjónustan

Velferðarþjónustu Samkaupa er ætlað að stuðla að auknum lífsgæðum starfsfólks og að Samkaup bjóði upp á þjónustu til að takast á við óvænt áföll og erfiðleika ásamt því að auka ánægju og öryggi alls starfsfólks. Velferðarþjónustan tryggir að starfsfólk og nánustu ættingjar þeirra geti leitað aðstoðar hjá breiðum hópi fagaðila vegna persónulegra mála sér að kostnaðarlausu og án milligöngu stjórnenda fyrirtækisins. Kara connect hefur umsjón með velferðarþjónustunni fyrir Samkaup.

Starfsfólki býðst að meðaltali 3 klukkustundir í þjónustu á ári sem það getur ráðstafað en hámarksaðstoð til einstaks starfsmanns getur numið allt að 6 klukkustundum á ári. Eftirfarandi þjónustuþættir standa starfsfólki Samkaupa til boða:

Menntun og fræðsla

Samkaup eru leiðandi í menntun og fræðslu á meðal fyrirtækja á Íslandi og hefur fyrirtækið sett sér markvissa stefnu í að leggja aukna áherslu á formlegar menntunarleiðir innan verslunar og þjónustu. Samkaup hefur ráðið Drífu Lind Harðardóttur í nýja stöðu fræðslustjóra á mannauðs- og verslanasviði fyrirtækisins. Drífa mun stýra og þróa fræðslu- og þjálfunarmálum fyrirtækisins, ásamt því að veita starfsfólki stuðning í daglegum störfum.

Samkaup leggja ríka áherslu á að styðja starfsfólk sitt áfram til starfsþróunar og er eitt af meginmarkmiðum fyrirtækisins að starfsfólk Samkaupa fái tækifæri til að stunda nám samhliða vinnu sem opnar á möguleika til frekari starfsþróunar innan fyrirtækisins og utan þess.

Markmið Samkaupa þegar kemur að fræðslu og menntun starfsfólks eru:

• Að bæta hæfni og færni starfsfólks í kaupmennsku, þjónustu og verslunarrekstri.
• Að efla framkomu og þjónustulund starfsfólks við viðskiptavini Samkaupa.
• Að fyrirtækið styrki einstaklinginn til starfsþróunar.
• Að auka starfsánægju og jákvætt viðhorf starfsfólks.
• Að efla menntunarstig starfsfólks Samkaupa til framtíðar.
• Að gera Samkaup að eftirsóttum vinnustað sem styður fólk áfram til framtíðar.

Samkaup hafa átt gott samstarf bæði við Háskólann á Bifröst og Verzlunarskóla Íslands.

Samstarfið við Verzlunarskólann er tvíþætt. Annars vegar hefur nemendum sem stunda nám við skólann gefist tækifæri á að taka sitt starfsnám hjá Samkaupum og hins vegar gefst starfsfólki Samkaupa kostur á að skrá sig í Verslunarfagnám við skólann. Alls hafa 24 starfsmenn Samkaupa útskrifast úr Verslunarfagnáminu.

Þær Bergrún Ósk Ólafsdóttir verkefnastjóri umhverfis og samfélags og Sandra Björk Bjarkadóttir mannauðs- og jafnréttissérfræðingur hjá Samkaupum héldu utan um og kenndu valáfanga í Verzlunarskólanum. Námsáherslurnar voru annars vegar á umhverfismál, m.a. sorpflokkun og hvernig hægt sé að gera hana „töff“ og meira áberandi í verslunum Samkaupa og hinsvegar greining á núverandi upplifun ungs starfsfólks af vinnuumhverfinu, m.a. hvar tækifærin liggja til að bæta upplifun þeirra í starfi.

Samkvæmt bestu vitneskju er það álit okkar að ársreikningurinn gefi glögga mynd af rekstrarafkomu á árinu 2024, eignum,
skuldum og fjárhagsstöðu félagsins 31. desember 2024 og breytingu á handbæru fé á árinu 2024. Jafnframt er það álit okkar að ársreikningurinn og skýrsla stjórnar og forstjóra geymi glöggt yfirlit um þróun og árangur í rekstri félagsins, stöðu þess og lýsi helstu áhættuþáttum og óvissu sem félagið býr við.

Stjórn og forstjóri Samkaupa hf. hafa í dag rætt um ársreikning félagsins fyrir árið 2024 og staðfesta hann með undirritun sinni.

Stjórn og forstjóri leggja til við aðalfund félagsins að samþykkja ársreikninginn.

Reykjanesbær, 4. mars 2025

Í stjórn

Sigurbjörn Gunnarsson

stjórnarformaður

Anna Birgitta Geirfinnsdóttir

Guðfinna S. Bjarnadóttir

Guðjón Kjartansson

Margrét Katrín Guðnadóttir

Forstjóri

Gunnar Egill Sigurðsson

Ársreikningur Samkaupa hf. fyrir árið 2024 er rafrænt undirritaður af stjórn og forstjóra

Við höfum endurskoðað meðfylgjandi ársreikning Samkaupa hf. fyrir árið 2024. Ársreikningurinn hefur að geyma
rekstrarreikning, efnahagsreikning, yfirlit um breytingu á eigin fé, yfirlit um sjóðstreymi, upplýsingar um mikilvægar
reikningsskilaaðferðir og aðrar skýringar.

Það er álit okkar að ársreikningurinn gefi glögga mynd af afkomu félagsins á árinu 2024, efnahag þess 31. desember 2024 og breytingu á handbæru fé á árinu 2024, í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið samþykktir af Evrópusambandinu og viðbótar kröfur í lögum um ársreikninga.

Grundvöllur fyrir áliti

Endurskoðað var í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla. Ábyrgð okkar samkvæmt þeim stöðlum er nánar lýst í kaflanum um ábyrgð endurskoðenda hér að neðan. Við erum óháð Samkaupum hf. í samræmi við alþjóðlegar siðareglur sem og aðrar siðareglur sem eru viðeigandi við endurskoðun á Íslandi, og höfum við uppfyllt ákvæði þeirra reglna. Við teljum að við endurskoðunina höfum við aflað nægilegra og viðeigandi gagna til að byggja álit okkar á.

Aðrar upplýsingar

Í samræmi við ákvæði 2. mgr. 104 gr. laga nr. 3/2006 um ársreikninga staðfestum við samkvæmt okkar bestu vitund að í skýrslu stjórnar sem fylgir ársreikningi þessum eru veittar þær upplýsingar sem þar ber að veita í samræmi við lög um ársreikninga og koma ekki fram í skýringum.

Ábyrgð stjórnar og forstjóra á ársreikningnum

Stjórn og forstjóri eru ábyrg fyrir gerð og framsetningu ársreikningsins í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið samþykktir af Evrópusambandinu og viðbótar kröfur í lögum um ársreikninga. Stjórn og forstjóri eru einnig ábyrg fyrir því innra eftirliti sem nauðsynlegt er varðandi gerð og framsetningu ársreikningsins, þannig að hann sé án verulegra annmarka, hvort sem er vegna sviksemi eða mistaka.

Við gerð ársreikningsins eru stjórn og forstjóri ábyrg fyrir því að meta rekstrarhæfi Samkaupa hf. Ef við á, skulu stjórn og forstjóri setja fram viðeigandi skýringar um rekstrarhæfi og hvers vegna þau ákváðu að beita forsendunni um rekstrarhæfi við gerð og framsetningu ársreikningsins, nema stjórn og forstjóri hafi ákveðið að leysa félagið upp eða hætta starfsemi, eða hafi enga aðra raunhæfa möguleika.

Stjórn skal hafa eftirlit með gerð og framsetningu ársreikningsins.

Ábyrgð endurskoðenda á endurskoðun ársreikningsins

Markmið okkar er að afla nægjanlegrar vissu um að ársreikningurinn sé án verulegra annmarka, hvort sem er af völdum sviksemi eða mistaka og að gefa út áritun sem felur í sér álit okkar. Nægjanlega vissa er þó ekki trygging þess að endurskoðun framkvæmd í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla muni uppgötva allar verulegar skekkjur séu þær til staðar. Skekkjur geta orðið vegna mistaka eða sviksemi og eru álitnar verulegar ef þær gætu haft áhrif á fjárhagslega ákvarðanatöku notenda ársreikningsins, einar og sér eða samanlagðar.

Endurskoðun okkar í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla byggir á faglegri dómgreind og beitum við gagnrýnni hugsun við endurskoðunina. Við framkvæmum einnig eftirfarandi:

• Greinum og metum hættuna á verulegri skekkju í ársreikningnum, hvort sem er vegna mistaka eða sviksemi, hönnum og framkvæmum endurskoðunaraðgerðir til að bregðast við þeim hættum og öflum endurskoðunargagna sem eru nægjanleg og viðeigandi til að byggja álit okkar á. Hættan á að uppgötva ekki verulega skekkju vegna sviksemi er meiri en að uppgötva ekki skekkju vegna mistaka, þar sem sviksemi getur falið í sér samsæri, skjalafals, misvísandi framsetningu ársreiknings, að einhverju sé viljandi sleppt eða að farið sé framhjá innri eftirlitsaðgerðum.
• Öflum skilnings á innra eftirliti, sem snertir endurskoðunina, í þeim tilgangi að hanna viðeigandi endurskoðunaraðgerðir, en ekki í þeim tilgangi að veita álit á virkni innra eftirlits félagsins.

Ábyrgð endurskoðenda á endurskoðun ársreikningsins framhald

• Metum hvort reikningsskilaaðferðir sem notaðar eru, og tengdar skýringar, séu viðeigandi og hvort reikningshaldslegt mat stjórnenda sé raunhæft.
• Ályktum um notkun stjórnenda á forsendunni um rekstrarhæfi og metum á grundvelli endurskoðunarinnar hvort verulegur vafi leiki á rekstrarhæfi eða hvort aðstæður séu til staðar sem gætu valdið verulegum efasemdum um rekstrarhæfi. Ef við teljum að verulegur vafi leiki á rekstrarhæfi ber okkur að vekja sérstaka athygli á viðeigandi skýringum ársreikningsins í áritun okkar. Ef slíkar skýringar eru ófullnægjandi þurfum við að víkja frá fyrirvaralausri áritun. Niðurstaða okkar byggir á endurskoðunargögnum sem aflað er fram að dagsetningu áritunar okkar. Engu að síður geta atburðir eða aðstæður í framtíðinni valdið óvissu um rekstrarhæfi félagsins.
• Metum í heild sinni hvort ársreikningurinn gefi glögga mynd af undirliggjandi viðskiptum og atburðum, metum framsetningu, uppbyggingu, innihald og þar með talið skýringar við ársreikninginn með tilliti til glöggrar myndar.

Okkur ber skylda til að upplýsa stjórn meðal annars um áætlað umfang og tímasetningu endurskoðunarinnar og veruleg atriði sem komu upp í endurskoðun okkar, þar á meðal verulega annmarka á innra eftirlit sem komu fram í endurskoðuninni, ef við á.

Reykjanesbær, 4. mars 2025

Deloitte ehf.

Kristján Þór Ragnarsson – endurskoðandi

Heiðar Þór Karlsson – endurskoðandi

Ársreikningur Samkaupa hf. fyrir árið 2024 er rafrænt undirritaður af endurskoðenda

20. Atburðir eftir lok reikningsskiladags

Stjórn félagsins ákvað þann 23. desember 2024 að nýta heimild til að hækka hlutafé félagsins með útgáfu nýrra hluta.

Hlutafjáraukningin fór fram í janúar 2025 og nam heildar hækkun hlutafjár kr. 41.506.343 að nafnvirði og við hækkunina jókst hlutafé félagsins úr 390.000.000 kr. í 431.506.343 kr. að nafnvirði, sem samsvarar 996.152.205 kr. að söluvirði. Var þetta gert til að styrkja eiginfjárstöðu félagsins og til að auðvelda félaginu að ná markmiðum sínum um framtíðarvöxt.

21. Skuldbindingar og önnur mál

Félagið hefur stefnt þjónustuaðila vegna fjármuna sem hann hélt eftir í tengslum við viðskipti milli félaganna. Á móti hefur sami þjónustuaðili stefnt Samkaupum vegna meints tjóns af vanefndum Samkaupa á samningi.

Meðal fastafjármuna í Grindavík eru hillur, innréttingar, kassaborð, kælar, frystar o.fl. Bókfært virði í árslok 2024 var 113,4 millj.kr. Bókfært virði vörubirgða í árslok 2024 var 41 millj.kr. Stjórnendur telja eignirnar að fullu tryggðar og reikna með að fá þær bættar að frádreginni sjálfsábyrgð. Því hafa eignirnar ekki verið færðar niður á árinu.

22. Reikningsskilaaðferðir

22.1 Yfirlýsing um að alþjóðlegum reikningsskilastöðlum sé fylgt

Ársreikningurinn er gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir eru samþykktir af

22.2 Grundvöllur reikningsskilanna

Ásreikningurinn er gerður eftir kostnaðarverðsaðferð. Sögulegt kostnaðarverð byggir á gangvirði endurgjaldsins sem greitt er fyrir vöru og þjónustu. Ársreikningur er birtur í íslenskum krónum sem er starfsrækslugjaldmiðill félagsins.

Ásreikningurinn er gerður
 Evrópusambandinu.

22.3 Viðskiptavild

Viðskiptavild sem myndast við sameiningu er færð til eignar á sameiningardegi á kostnaðarverði að frádreginni virðisrýrnun ef við á. Viðskiptavild er mismunur á kaupverði félags og hlutdeildar í hreinni eign þess eftir að eignir og skuldir hafa verið metnar til gangvirðis á sameiningardegi.

Við framkvæmd virðisrýrnunarprófs er viðskiptavildinni skipt niður á fjárskapandi einingar. Þær fjárskapandi einingar sem að viðskiptavildinni hefur verið úthlutað á eru prófaðar að minnsta kosti árlega, en oftar ef að vísbendingar eru um að virðisrýrnun hafi átt sér stað. Ef bókfært verð er lægra en endurheimtanlegt virði þeirra hefur virðisrýrnun átt sér stað. Hafi virðisrýrnun átt sér stað er viðskiptavild fyrst færð niður og síðar aðrar eignir sem tilheyra viðkomandi fjárskapandi einingu. Óheimilt er að bakfæra áður færða virðisrýrnun vegna viðskiptavildar  á síðari tímabilum.

Við niðurlagningu eða sölu á fjárskapandi einingu er fjárhæð viðskiptavildar sem tilheyrir einingunni hluti af hagnaði eða tapi einingarinnar.

22.4 Tekjur

Tekjur af vörusölu

Tekjur af vörusölu eru metnar á gangvirði þess endurgjalds sem innheimt er, eða vænst er að innheimt verði, að frádregnum afsláttum og öðrum endurgreiðslum. Tekjur eru skráðar í rekstrarreikning þegar yfirráð yfir seldum vörum flytjast yfir til kaupanda, sem er almennt við afhendingu viðkomandi vara, og líklegt þykir að endurgjaldið verði innheimt. Tekjur af vörusölu eru að stærstum hluta gegn staðgreiðslu, en þegar um er að ræða sölu gegn gjaldfresti er gjalddagi almennt um 30-60 dögum frá því að varan er afhent og tekjur skráðar. Félagið færir ekki skuldbindingu vegna skilavara þar sem söguleg reynsla sýnir að um óverulegar upphæðir er að ræða.

Vaxtatekjur

Vaxtatekjur eru færðar þegar líklegt þykir að félagið muni hafa hagrænan ávinning af þeim og unnt er að meta fjárhæð teknanna með áreiðanlegum hætti.

22.5 Leigusamningar

Við upphaflega skráningu metur félagið hvort samningur teljist vera leigusamningur eða innihaldi leigusamning. Félagið skráir nýtingarrétt til eignar og samsvarandi leiguskuldbindingu vegna allra leigusamninga, nema skammtímaleigu (til skemmri tíma en 12 mánaða) og fyrir leigueignir með lágt virði þar sem leigugreiðslur eru færðar línulega á meðal rekstrargjalda yfir leigutímann.

Leiguskuldbinding er upphaflega metin á núvirði framtíðarleigugreiðslna. Leigugreiðslur eru núvirtar með innbyggðum vöxtum í samningi, eða ef þeir eru ekki aðgengilegir, með vöxtum af viðbótarlánsfé. Leiguskuldbinding samanstendur af föstum greiðslum að frádregnum leiguhvötum, breytilegum greiðslum vegna vísitölu, væntu hrakvirði og kaupréttum á leigueignum ef líklegt er talið að þeir verði nýttir.

Leigugreiðslur skiptast í vaxtagjöld og greiðslur af höfuðstól sem koma til lækkunar á leiguskuldbindingu. Félagið endurmetur leiguskuldbindingu ef leigutímabil breytist, ef leigugreiðslu breytast vegna vísitölutengingar eða þegar breytingar eru gerðar á leigusamningi sem ekki leiða til þess að nýr leigusamningur er skráður.

Nýtingarréttur er afskrifaður á því sem styttra reynist af líftíma leigusamnings eða leigueignar. Ef leigusamningur leiðir til eigendaskipta eða ef bókfært verð nýtingarréttar felur í sér kauprétt á leigueign, þá er nýtingaréttur afskrifaður á líftíma leigueignar. Nýtingarréttur er afskrifaður frá upphafsdegi leigusamnings.

Breytilegar leigugreiðslur sem eru ekki vísitölutengdar eru ekki hluti af leiguskuldbindingu eða nýtingarrétti eignar, heldur gjaldfærðar á því tímabili sem þær falla til.

Félagið nýtir sér heimild IFRS 16 til þess að skilja ekki samningsbundnar greiðslur vegna þjónustuþáttar (eða aðrar greiðslur sem ekki teljast til leigu) frá leigugreiðslum við mat á leiguskuldbindingu og nýtingarrétti.

22.6 Erlendir gjaldmiðlar

Viðskipti í erlendum gjaldmiðlum eru færð í starfrækslugjaldmiðli félagsins á gildandi gengi þess dags sem viðskiptin fara fram. Peningalegar eignir og skuldir í erlendum gjaldmiðlum eru færðar miðað við gengi í lok reikningsskiladags. Ópeningalegar eignir sem færðar eru á sögulegu kostnaðarverði eru ekki uppfærðar vegna gengisbreytinga. Gengismunur sem myndast er færður í rekstrarreikning miðað við eðli þeirra viðskipta sem hann tengist. Gengismunur af handbæru fé er tilgreindur sérstaklega sem gengismunur í rekstrarreikningi á meðal fjármagnsliða.

22.7 Tekjuskattur

Tekjuskattur er færður í rekstrarreikning nema þegar hann tengist liðum sem færðir eru beint á eigin fé, en þá er tekjuskatturinn færður á eigin fé. Útreikningur hans byggir á afkomu fyrir skatta að teknu tilliti til varanlegra mismuna á skattalegri afkomu og afkomu samkvæmt ársreikningi.

Tekjuskattur til greiðslu er tekjuskattur sem áætlað er að komi til greiðslu á næsta ári vegna skattskylds hagnaðar fjárhagsársins.

Frestaður skattur stafar af mismun efnahagsliða í skattuppgjöri annars vegar og ársreikningi hins vegar.   Mismunurinn stafar af því að tekjuskattstofn félagsins er miðaður við aðrar forsendur en reikningsskil þess. Frestaður tekjuskattur er ekki færður vegna tímabundins mismunar sem verður til við upphaflega skráningu viðskiptavildar.

22.8 Varanlegir rekstrarfjármunir

Varanlegir rekstrarfjármunir eru upphaflega skráðir á kostnaðarverði. Kostnaðarverð varanlegra rekstrarfjármuna samanstendur af kaupverði og öllum beinum kostnaði við að koma eigninni í tekjuhæft ástand.

Afskriftir eru reiknaðar línulega miðað við áætlaðan nýtingartíma rekstrarfjármuna og færðar í rekstrarreikning. Eignir í fjármögnunarleigu eru afskrifaðar línulega á samningstíma þeirra eða nýtingartíma, hvort sem styttra reynist, nema líklegt þyki að félagið muni eignast eignina í lok leigutímans.

Hagnaður eða tap vegna sölu eigna telst mismunur söluverðs og bókfærðs verðs eigna á söludegi og er færður í rekstrarreikning á því tímabili sem salan á sér stað.

22.9 Keyptar

óefnislegar eignir

Keyptar óefnislegar eignir með takmarkaðan líftíma eru færðar á kostnaðarverði að frádregnum uppsöfnuðum afskriftum og virðisrýrnun. Afskriftir eru færðar línulegar í rekstrarreikning á áætluðum líftíma eignanna. Keyptar óefnislegar eignir með ótakmarkaðan líftíma eru færðar á kostnaðarverði að frádreginni uppsafnaðri virðisrýrnun.

22.11 Virðisrýrnun efnislegra og óefnislegra eigna annarra en viðskiptavildar

Félagið metur á reikningsskiladegi hvort vísbendingar séu til staðar um að efnislegar og óefnislegar eignir séu virðisrýrðar. Ef slíkar vísbendingar eru fyrir hendi metur félagið endurheimtanleg virði viðkomandi eignar til að ákvarða upphæð virðisrýrnunar (ef einhver er). Ef ekki reynist unnt að meta endurheimtanlegt virði einstaka eigna, er endurheimtanlegt virði minnstu aðgreinanlegu sjóðskapandi einingar sem viðkomandi eign tilheyrir metið.

Virðisrýrnunarpróf er framkvæmt á óefnislegum eignum með ótakmarkaðan líftíma og óefnislegum eignum sem ekki hafa verið teknar í notkun að minnsta kosti árlega, og oftar ef vísbendingar um virðisrýrnun eru til staðar.

Endurheimtanlegt virði er gangvirði eignar að frádregnum sölukostnaði eða nýtingarvirði hennar í rekstri, hvort heldur sem hærra reynist. Ef endurheimtanlegt virði eignar (eða sjóðskapandi einingar) er metið vera lægra en bókfært verð, er bókfært verð fært niður í endurheimtanlegt virði. Virðisrýrnun er færð í rekstrarreikning nema eignin sé færð samkvæmt endurmatsaðferð. Heimilt er að bakfæra virðisrýrnun á síðari stigum, en þó aldrei umfram bókfært verð viðkomandi eignar (eða sjóðskapandi einingar) hefði virðisrýrnun ekki verið færð.

22.12 Birgðir

Vörubirgðir eru metnar á kostnaðarverði eða hreinu söluverði hvort sem lægra reynist. Kostnaðarverð birgða samanstendur af kostnaði við öflun þeirra ásamt öðrum kostnaði sem fellur til við að koma birgðum í söluhæft ástand. Hreint söluverð er áætlað söluverð að frádregnum áætluðum sölukostnaði.

22.13 Skuldbindingar

Skuldbindingar eru færðar þegar félagið ber lagalega eða líklega greiðsluskyldu vegna liðinna atburða og hægt er að meta fjárhæð hennar með áreiðanlegum hætti.

22.14 Fjármálagerningar

Fjáreignir og fjárskuldir eru færðar þegar samningsbundin réttur eða skylda til greiðslu myndast hjá félaginu.

Fjáreignir og fjárskuldir eru færðar á gangvirði við upphaflega skráningu. Viðskiptakostnaður sem rekja má beint til kaupa eða útgáfu fjáreigna eða fjárskulda sem ekki eru færð á gangvirði í gegnum rekstrarreikning er bætt við eða dreginn frá gangvirði við upphaflega skráningu eftir því sem við á. Viðskiptakostnaður vegna fjáreigna eða fjárskulda á gangvirði í gegnum rekstrarreikning er færður strax í rekstrarreikning.

22.15 Fjáreignir

Fjáreignum ber samkvæmt IFRS 9 að skipta í þrjá flokka; fjáreignir á afskrifuðu kostnaðarverði, fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning eða fjáreignir á gangvirði í gegnum aðra heildarafkomu. Flokkun þeirra fer eftir eðli og viðskiptalíkani félagsins fyrir viðkomandi fjáreignir.

Fjáreignir á afskrifuðu kostnaðarverði

Fjáreign sem áætlað er að eiga til gjalddaga og samningsbundnar greiðslur á settum gjalddögum samanstanda einungis af afborgunum af höfuðstól og vöxtum, skal skrá á afskrifuðu kostnaðarverði nema gerningurinn sé skilgreindur á gangvirði í gegnum rekstrarreikning í samræmi við gangvirðisheimildina. Slíkar eignir eru upphaflega færðar á gangvirði að viðbættum öllum tengdum viðskiptakostnaði. Eftir upphaflega skráningu eru slíkar fjáreignir metnar á afskrifuðu kostnaðarverði miðað við virka vexti, að frádreginni virðisrýrnun. Fjáreignir félagsins sem metnar eru á afskrifuðu kostnaðarverði eru skuldabréfaeign, viðskiptakröfur og handbært fé.

Fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning

Eignarhlutar í öðrum félögum þar sem félagið hefur ekki yfirráð eða veruleg áhrif eru metnir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning. Umræddar fjárfestingar teljast óverulegar.

Virkir vextir

Vaxtatekjur af fjáreignum öðrum en þeim sem metnar eru á gangvirði í gegnum rekstrarreikning eru færðar miðað við virka vexti nema fyrir skammtímakröfur þegar áhrif afvöxtunar eru óveruleg.

Virkir vextir er sú ávöxtunarkrafa sem núvirðir áætlað sjóðstreymi yfir áætlaðan líftíma fjármálagernings, eða yfir styttra tímabil ef við á, þannig að það jafngildi bókfærðri fjárhæð fjáreignarinnar við upphaflega skráningu.

22.16 Fjáreignir framhald

Virðisrýrnun fjáreigna

Fjáreignir félagsins sem falla undir gildissvið virðisrýrnunarlíkans IFRS 9 eru skuldabréfaeign, viðskiptakröfur og handbært fé. Félagið beitir sértæku mati á virðisrýrnun hverrar kröfu skuldabréfaeignar fyrir sig.

Við mat á væntu útlánatapi fyrir viðskiptakröfur beitir félagið einfaldaðri nálgun. Sú nálgun krefst þess að félagið meti niðurfærslu sem er jöfn væntu útlánatapi á líftíma viðskiptakrafnanna. Viðskiptakröfum félagsins er skipt niður í flokka eftir þeim fjölda daga sem þær eru komnar fram yfir gjalddaga. Við mat á föstu niðurfærsluhlutfalli fyrir hvern flokk er horft til sögulegrar tapssögu félagsins, leiðréttri fyrir framtíðarvæntingum um efnahagslega þróun ef þörf er á.

Á hverjum reikningsskiladegi er kannað hvort til staðar sé hlutlæg vísbending um virðisrýrnun fjáreigna. Fjáreign hefur rýrnað í virði ef hlutlægar vísbendingar eru um að einn eða fleiri atburðir, sem hafa orðið, hafa áhrif á vænt framtíðarsjóðstreymi eignarinnar og hægt er að meta virðisrýrnun með áreiðanlegum hætti. Félagið færir sértæka niðurfærslu fyrir fjáreignir þar sem hlutlæg vísbending er um virðisrýrnun

Breytingar á virðisrýrnunarframlagi fjáreigna í afskriftareikning eru færðar í rekstrarreikning á því tímabili sem matið fer fram. Virðisrýrnun er bakfærð ef unnt er að tengja bakfærsluna með hlutlægum hætti við atburð sem átt hefur sér stað eftir að virðisrýrnun var færð.

Afskráning fjáreigna

Félagið afskráir fjáreignir þegar samningsbundinn réttur til framtíðarsjóðstreymis af fjáreigninni er ekki lengur til staðar eða þegar áhætta og ávinningur af fjáreigninni flyst yfir á annars aðila.

22.17 Fjárskuldir og eiginfjárgerningar

Eiginfjárgerningur er hvers konar samningur sem felur í sér eftirstæða hagsmuni í eignum félags eftir að allar skuldir hans hafa verið dregnar frá. Eiginfjárgerningar útgefnir af félaginu eru skráðir á kostnaðarverði að frádregnum beinum kostnaði við útgáfu þeirra.

Kaup á eigin hlutum eru færð til lækkunar á heildarhlutafé. Enginn hagnaður eða tap eru færð í rekstrarreikning vegna kaupa, sölu eða útgáfu á eigin hlutum.

Fjárskuldir eru metnar á afskrifuðu kostnaðarverði miðað við virka vexti.

Félagið afskráir fjárskuldir eingöngu þegar skuldbinding vegna þeirra er ekki lengur til staðar. Hagnaður eða tap vegna afskráningar eru færð í rekstrarreikning.

22.18 Fjármagnskostnaður

Allur fjármagnskostnaður er færður í rekstarreikning á því tímabili sem hann fellur til miðað við aðferð virkra vaxta. Lántökukostnaður er eignfærður og færður í rekstrarreikning á líftíma lána miðað við virka vexti.

Reikningshaldslegt mat

Gerð ársreikninga í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla krefst þess að stjórnendur taki ákvarðanir, meti og gefi sér forsendur sem hafa áhrif á beitingu reikningsskilaaðferða og birtar fjárhæðir eigna, skulda, tekna og gjalda.

Reikningshaldslegt mat og undirliggjandi forsendur eru byggðar á sögulegum gögnum og öðrum viðeigandi þáttum. Endanleg niðurstaða kann að vera frábrugðin þessu mati.

Reikningshaldslegt mat og undirliggjandi forsendur þess eru endurskoðaðar reglulega. Áhrif breytinga á reikningshaldslegu mati eru færð á því tímabili sem að matið er endurskoðað og á síðari tímabilum ef við á.

Upplýsingar um mikilvægar ákvarðanir þar sem mat stjórnenda og reikningsskilaaðferðir hafa mest áhrif á skráðar fjárhæðir eigna og skulda í ársreikningnum er að finna í eftirfarandi skýringum:

• Skýring 8 – mat á líftíma varanlegra rekstrarfjármuna

• Skýring 9 – mat á líftíma óefnislegra eigna
• Skýring 9 – mat á endurheimtanlegum fjárhæðum fjárskapandi eininga

• Skýring 11 – mat á niðurfærslu birgða

• Skýring 12 – mat á væntu útlánatapi vegna viðskiptakrafn

• Skýring 16 – mat á leigutíma og afvöxtunarstuðli útreikningum á leiguskuldbindingua

Viðskiptalíkan

Samkaup er verslunarfélag á íslenskum dagvörumarkaði með 63 verslanir víðsvegar um landið. Þær spanna allt frá
lágvöruverðsverslunum til þægindaverslana. Verslunarmerki Samkaupa eru Nettó, Kjörbúðin, Krambúðin og Iceland. Rekstur félagsins byggir á gæðum, góðri þjónustu og fjölbreyttu vöruvali á eins hagstæðu verði og völ er á. Grunnurinn í þjónustu Samkaupa er fjölbreytni og sveigjanleiki til að uppfylla hinar ýmsu þarfir viðskiptavina sem og tengsl við viðskiptavini í öllum landsbyggðum landsins.

Félagið leggur áherslu á að vera eftirsóttur vinnustaður með öfluga framlínu en hjá því starfa rúmlega 1300 starfsmenn í
rúmlega 640 stöðugildum. Verðmæti félagsins liggja einna helst í birgðum og þekkingu starfsfólks. Traust og áreiðanleiki eru undirstaða starfseminnar og stefnir félagið á að vera leiðandi á dagvörumarkaði, hagnýta tæknilega þætti og stuðla að betra samfélagi, bæði gagnvart eigin innviðum og fyrir viðskiptavini. Þá er mikilvægt að góðum stjórnarháttum og ferlum sé fylgt og að upplýsingaöryggi sé tryggt.

Allar rekstrareiningar Samkaupa eru reknar með sömu gildi að leiðarljósi þegar kemur að rekstri og þjónustu en þau eru
sveigjanleiki, kaupmennska, áræðni og samvinna. Starfsmenn Samkaupa sýna ábyrgð og fagmannlega framkomu í starfi sínu og endurspegla gildi og viðhorf félagsins til þjónustu við viðskiptavini.

Samfélagsstefna Samkaupa er hluti af heildarstefnu félagsins og undir hana heyrir einnig umhverfisstefna félagsins. Samkaup virða væntingar lykilhagsmunaaðila félagsins og móta áherslur í efnahagslegum, samfélagslegum og umhverfislegum þáttum með þær að leiðarljósi. Markmið Samkaupa er að vinna markvisst að því að bæta samfélagið, nærsamfélagið, um allt landið og sem og á heimsvísu. Til þess kappkosta Samkaup að vera með skýra samfélagsstefnu, siðareglur um hegðun félagsins og metnaðarfull markmið í takti við þau heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna sem samræmast starfsemi félagsins. Samkaup skuldbinda sig til að stefna og starfshættir séu í samræmi við viðmið Sameinuðu þjóðanna um mannréttindi, vinnumál, umhverfismál og aðgerðir gegn spillingu.

Með því að haga starfseminni með velferð umhverfisins og samfélagsins að leiðarljósi telja Samkaup sig geta náð forskoti í samkeppni á dagvörumarkaði. Markmið félagsins er að vera efst í huga viðskiptavina við val á matvöruverslun, stuðla að
spennandi og skapandi starfsumhverfi fyrir starfsfólk sitt og þannig ná að skila eigendum sanngjörnum arði.

Ekki er stuðst við eitt ákveðið áreiðanleikakönnunarferli við samfélagsskýrslugerð félagsins. Félagið er byrjað í undirbúningi fyrir innleiðingu CSRD tilskipunarinnar sem mun kalla á heildræna endurskoðun áreiðanleikakönnunarferilsins.

Flokkunarreglugerð ESB tók gildi á Íslandi 1. júní 2023 með lögum nr. 25/2023 um upplýsingagjöf um sjálfbærni á sviði
fjármálaþjónustu og flokkunarkerfi fyrir sjálfbærar fjárfestingar. Kjarnastarfsemi félagsins fellur ekki undir tæknileg matsviðmið sem hafa tekið gildi í árslok 2024 en gert er grein fyrir lykilmælikvörðum varðandi veltu, rekstrarkostnað og fjárfestingargjöld á samstæðugrunni í samstæðuársreikningi móðurfélags.

Umhverfi

Samkaup ætla að vera leiðandi í umhverfismálum á dagvörumarkaði. Félagið ætlar að eiga frumkvæði að þróun og innleiðingu á leiðum sem stuðla að sjálfbærni í dagvöruverslunum. Samkaup leggja áherslu á að lágmarka neikvæð umhverfisáhrif af starfseminni og hagnýta auðlindir eins og kostur er. Félagið skrifaði undir yfirlýsingu um aðgerðir í loftlagsmálum sem afhent var á loftlagsráðstefnunni í París árið 2015 og hafa fylgt henni síðan. Helstu markmið eru:
• Draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og minnka myndun úrgangs.
• Nota minna af óendurvinnanlegu hráefni og umbúðum, endurvinna og endurnýta.
• Mæla árangurinn og gefa reglulega út upplýsingar um stöðu ofangreindra þátta.

Félagið er með umhverfisstefnu sem nær til allra þátta starfseminnar. Lögð er áhersla á að efla vitund starfsmanna og á mikilvægi þess að starfsmenn hugsi um umhverfið í daglegum störfum og fylgi umhverfisstefnunni án undantekninga. Á öllum starfsstöðvum er farið eftir lögum og reglum í umhverfismálum.

Við kaup á vörum og þjónustu er umhverfisstefnunni fylgt og skýrar kröfur gerðar til birgja og undirverktaka um að þeir fylgi henni. Á það einnig við um undirverktaka birgja. Samkaup halda nákvæmt umhverfisbókhald um starfsemina og setja sér markmið um árangur í umhverfismálum. Bókhaldið skal nota til að ákvarða umfang og upphæðir til kolefnisjöfnunar rekstursins sem og gögn fyrir samfélagsskýrslu sem gefin er út árlega. Markmiðin eru bæði stór og smá og eru tilkynnt opinberlega en mælanleg viðmið eru sett fyrir hvert og eitt þeirra.

Samkaup er í samstarfi við Pure North. Samstarfið hefur nú þegar skilað ýmsum breytingum, til að mynda á sér nú stað ítarleg greining á sorplosun- og flokkun verslana. Mælingar hafa sýnt fram á að flokkun á sorpi hjá félaginu er framúrskarandi og með auknu gagnsæi hefur verið hægt að hagræða í losunum og greina þann úrgang sem fellur til frá verslunum.

Markmið Samkaupa er að verða leiðandi í úrgangsstjórnun á landsvísu og á stefnunni er m.a. að endurvinna lífrænan úrgang. Samkaup hafa dregið úr losun á blönduðum úrgangi um rúm 40% á þessu ári. Það þýðir að um 338.601 kg af blönduðum úrgangi rataði í endurvinnslu á árinu sem senn er á enda og fór því ekki í urðun eða landfyllingu. Blandaður úrgangur er allur sá úrgangur sem ekki fellur í aðra flokka, og á ekki annan endurvinnslufarveg. Hægt er að draga úr blönduðum úrgangi með meiri flokkun og betri úrgangsstjórnun svo sem minni matarsóun.

Megináhættur umhverfisþátta

Innflutningur á vörum og dreifing er sá þáttur í starfsemi félagsins sem hefur hve mest áhrif á umhverfið og telur mest í losun gróðurhúsalofttegunda. Til viðbótar við það vistspor sem skapast með flutningum hafa vörurnar sjálfar ákveðið vistspor vegna umbúða og rýrnunar. Aðrir þættir sem hafa áhrif á umhverfið í starfsemi félagsins eru flokkun úrgangs, ferðir starfsmanna til og frá vinnu, viðskiptaferðir og pappírsnotkun.

Samfélags- og starfsmannamál

Starfsfólk Samkaupa er ein helsta auðlind félagsins og lykilþáttur í allri velgengni. Jafnrétti á vinnustaðnum og jafnrétti í samfélaginu hafa verið sérstök áhersluverkefni hjá Samkaupum síðustu ár. Mannauðsstefna Samkaupa er viðamikill þáttur í heildarstefnu félagsins þar sem áhersla er lögð á mannauðinn og þá menningu sem byggð hefur verið upp hjá félaginu. Stefnunni er skipt upp í fjóra meginþætti sem snýr að því að byggja upp eftirsóknarverðan og góðan vinnustað.

Skýr framtíðarsýn þar sem fólk er í forgrunni:
Skýr sýn er grunnþáttur mannauðsstefnunar. Það felur í sér að hafa vel skilgreindan og miðlaðan skipulagstilgang og stefnu. Þetta getur falið í sér langtímamarkmið, gildi og heildarverkefni Samkaupa. Skýr sýn þjónar sem leiðbeinandi afl fyrir starfsfólk til að vinna sem ein heild að sameiginlegum markmiðum.

Góð og skilvirk samskipti:
Skilvirk samskipti skipta sköpum fyrir velgengni Samkaupa. Í mannauðsstefnu félagsins er um að ræða gagnsæjar og opnar
samskiptaleiðir milli alls starfsfólks. Það felur í sér reglulegar uppfærslur á þróun skipulagsheilda, veita skýrar væntingar og
tryggja að starfsfólk upplifi að á það sé hlustað. Skilvirk samskipti stuðla að jákvæðu vinnuumhverfi, þátttöku starfsmanna og sameiginlegum skilningi á markmiðum og væntingum.

Öflug framlína:
Forgangsröðun starfsmanna í fremstu víglínu er stefnumótandi áhersla sem viðurkennir mikilvægi þeirra sem hafa bein samskipti við viðskiptavini eða sinna nauðsynlegum verkefnum. Þessi nálgun viðurkennir gildi þeirra í því að veita góða þjónustu og viðhaldagóðu orðspori hverrar verslunar. Mannauðsstefnan felur í sér sérsniðnar fræðslu- og menntaleiðir fyrir framlínufólk ásamt þjálfunaráætlunum og tækifærum til starfsþróunar. Þá er Samkaupum umhugað um velferð starfsfólks og endurspeglast það í öflugri velferðarþjónustu sem býðst öllu starfsfólki. Þessi nálgun styður við góðan starfsanda, framleiðni og
ánægju viðskiptavina.

Stuðningur við styrkleika fólks:
Að tryggja að starfsmenn séu í hlutverkum sem samræmast færni þeirra, styrkleikum og hagsmunum er nauðsynlegt fyrir
velgengni hvers og eins einstaklings. Þessi byggingareining leggur áherslu á stefnumótandi staðsetningu einstaklinga í
hlutverkum þar sem sem þeir geta lagt sitt af mörkum á skilvirkan hátt. Starfsmannaferlar eins og ráðningar, þjálfun og styrkleikanálgun gegna mikilvægu hlutverki við að samræma einstaklinga við réttar stöður innan félagsins.

Samkaup eru með jafnréttisáætlun í samræmi við lög nr. 10/2008, nr. 86/2018, nr. 80/2019 sem og annarra laga, reglna og krafna er snerta jafnréttismál og gilda á hverjum tíma. Hjá Samkaupum er lögð áhersla á að allt starfsfólk sé metið af verðleikum og njóti jafnra tækifæra á vinnustaðnum. Starfsfólki er ekki mismunað á grundvelli kyns, kynþáttar eða þjóðernis, kynhneigðar, aldurs, trúar, fötlunar, skoðana eða annarra þátta.

Með jafnréttisáætlun Samkaupa hafa stjórnendur skuldbundið sig til að leggja áherslu á jafnrétti þar sem hver einstaklingur er metinn að verðleikum eftir hæfni og frammistöðu. Samkaupa líða ekki kynbundna og kynferðislega áreitni, einelti eða ofbeldi á nokkurn hátt. Árlega rýna stjórnendur stefnuna ásamt jafnréttisáætlun, jafnréttismarkmiðum og vinna að stöðugum umbótum.

Áframhaldandi vinnu við jafnrétti var haldið á lofti allt árið 2024 og voru fjölmörg mál tekin fyrir þar sem jafnrétti var haft að leiðarljósi við úrlausnina. Jafnréttisráð Samkaupa, Samráð, sem skipað er starfsfólki félagsins úr öllum áttum, vakti einnig athygli á mörgum atriðum sem varða starfsemina, allt frá starfsmannamálum, málum tengdum birgjum og samstarfsaðilum. Sum málanna voru tekin fyrir af framkvæmdastjórn og varð gott samstarf á milli framkvæmdastjórnar og Samráðs.

Samkaup fékk endurnýjun á jafnréttisáætlun í lok árs 2023 og var það í fyrsta skipti sem Jafnréttisstofa vottar útvíkkaða
jafnréttisstefnu sem Samkaup byrjaði að vinna eftir árið 2022 og gildir til 2026.

Samkaup hlutu fimmta árið í röð, Jafnvægisvogina 2024, viðurkenningu Félags kvenna í atvinnulífinu til fyrirtækja sem stefna að 40/60 kynjahlutfalli í efsta sjtórnendalagi og hafa gripið til aðgerða til að ná því fram og haga ráðningum í stöður í samræmi við þær.

Þegar heildarfjöldi stjórnenda er skoðaður út frá kynjahlutföllum er jafnvægi á milli kynja mjög gott, 48% karlar og 52% konur. Stærsti hópur stjórnenda félagsins eru verslunarstjórar sem eru 61 talsins. Þegar litið er á kynjaskiptingu verslunarstjóra er jafnvægi gott: 36% karlar, 62% konur og 2% kynsegin. Þá hefur verið lögð áhersla á að fjölga konum í efsta stjórnendalagi félagsins sérstaklega og í dag er 67% framkvæmdastjóra kvenkyns.

Árið 2018 hlaut félagið jafnlaunavottun án athugasemda og fór félagið í gegnum sjöttu úttektina á jafnlaunakerfinu í október 2024 án athugasemda. Félagið hefur fengið hrós fyrir skilvirkt og gott kerfi sem er að skila markvissum árangri. Aðgerðir síðustu ára hafa skilað því að launamunur er vart mælanlegur eða 0,1%. Almennt viðmið er 5% en markmið Samkaupa er að vera ávallt undir 2,5%.

Niðurstöður mannauðsmælinga sýna að starfsánægja innan félagsins er góð eða að meðaltali 7,1 á kvarðanum 1-10 á 12 mánaða tímabili sem telst mjög góður árangur. Mannauðsmælingar fara fram mánaðarlega sem er nýtt fyrirkomlag hjá fyrirtækinu en með því er tækifæri til að grípa enn fyrr inn í, ef merki eru um óánægju eða vanlíðan starfsfólks.

Samkaup eru með samfélagsstefnu þar sem áhersla er lögð á að bæta bæði nærsamfélag og samfélagið í heild sinni en
samfélagsverkefnin beinast aðallega að beinni starfsemi félagsins í tengslum við starfsfólk, viðskiptavini, birgja og
samstarfsaðila, vörur og þjónustu. Félagið leggur áherslu á að styrkja mikilvæg málefni eins og æskulýðs- og forvarnarstarf,
lýðheilsu-, umhverfis- og góðgerðarmál. Árið 2024 styrkti félagið til dæmis góðgerðafélög, hjálparstofnanir, styrktarfélög og hin ýmsu íþróttafélög og félagasamtök um allt land. Styrkir árið 2024 námu 61 milljónum króna.

Hættum að henda, frystum og gefum! er yfirskrift samstarfsverkefnis sem Samkaup og Hjálpræðisherinn settu af stað árið 2022. Markmið verkefnisins er að draga úr matarsóun á matvælum hjá Samkaupum og styðja þannig við velferðarverkefni Hjálpræðishersins á landsvísu. Verkefnið hefur gengið mjög vel og sem dæmi gefa verslanir á Suðurnesjum Hjálpræðishernum á Ásbrú matvæli sem til falla og sjálfboðaliðar elda heitan mat fyrir allt að 300 manns alla virka daga. Á Akureyri gefa verslanir matvæli til Hjálpræðishersins, Frú Ragnheiðar og í frískápa. Einnig eru fjölmargar verslanir Samkaupa að gefa til frískápa á
höfuðborgarsvæðinu og á Húsavík. Með verkefnum sem þessum til að sporna gegn matarsóun sýnir félagið samfélagslega ábyrgð í verki alla daga.

Megináhættur samfélags- og starfsmannamála

Megináhættum í tengslum við samfélags- og starfsmannamál er skipt upp í þrjá flokka.

Heilsu- og öryggisáhætta:
Flokkun þessi nær yfir alla líkamlega áhættu. Það felur í sér hættur eins og slys, útsetningu fyrir skaðlegum efnum, ófullnægjandi öryggisráðstafanir og vinnuvistfræðileg atriði. Heilsu- og öryggisáhætta getur leitt til meðsla, veikinda og samdráttar í starfsanda og framleiðni. Í forvarnarskyni hefur Samkaup hafið samstarf við tryggingafélagið Vörð sem mun setja upp rafræna fræðslu um öryggismál í verslunum. Þá hefur starfsfólk Varðar einnig farið í árlegar heimsóknir í verslanir um land allt til þess að taka út stöðuna á öryggismálum og aðbúnaði starfsfólks. Stjórnendur Samkaupa hafa í kjölfarið fengið sendar skýrslur með tillögum að úrbótum sem unnið hefur verið eftir.

Vinnuálag og streituáhætta:
Mikil streita og of mikið vinnuálag getur haft skaðleg áhrif á geðheilsu starfsmanna, starfsánægju og almenna vellíðan. Starfsfólk
sem glímir við langvarandi streitu getur fundið fyrir kulnun, sem getur leitt til aukinna fjarvista, minni framleiðni og meiri líkur á
hárri starfsmannaveltu. Til að sporna við þessu hefur starfsfólk aðgang að velferðarþjónustu Samkaupa en í því felst allt að 6
tíma ráðgjöf hjá sálfræðingum, læknum eða öðrum sérfræðingum. Velferðarþjónustan hefur dregið úr starfsmannaveltu vegna
þessara ástæðna.

Áframhaldandi vinnu við jafnrétti var haldið á lofti allt árið 2024 og voru fjölmörg mál tekin fyrir þar sem jafnrétti var haft að
leiðarljósi við úrlausnina. Jafnréttisráð Samkaupa, Samráð, sem skipað er starfsfólki félagsins úr öllum áttum, vakti einnig athygli
á mörgum atriðum sem varða starfsemina, allt frá starfsmannamálum, málum tengdum birgjum og samstarfsaðilum. Sum
málanna voru tekin fyrir af framkvæmdastjórn og varð gott samstarf á milli framkvæmdastjórnar og Samráðs.

Niðurstöður mannauðsmælinga sýna að starfsánægja innan félagsins er góð eða að meðaltali 7,1 á kvarðanum 1-10 á 12 mánaða
tímabili sem telst mjög góður árangur. Mannauðsmælingar fara fram mánaðarlega sem er nýtt fyrirkomlag hjá fyrirtækinu en
með því er tækifæri til að grípa enn fyrr inn í, ef merki eru um óánægju eða vanlíðan starfsfólks.

Samkaup eru með samfélagsstefnu þar sem áhersla er lögð á að bæta bæði nærsamfélag og samfélagið í heild sinni en
samfélagsverkefnin beinast aðallega að beinni starfsemi félagsins í tengslum við starfsfólk, viðskiptavini, birgja og
samstarfsaðila, vörur og þjónustu. Félagið leggur áherslu á að styrkja mikilvæg málefni eins og æskulýðs- og forvarnarstarf,
lýðheilsu-, umhverfis- og góðgerðarmál. Árið 2024 styrkti félagið til dæmis góðgerðafélög, hjálparstofnanir, styrktarfélög og hin
ýmsu íþróttafélög og félagasamtök um allt land. Styrkir árið 2024 námu 61 milljónum króna.

Hættum að henda, frystum og gefum! er yfirskrift samstarfsverkefnis sem Samkaup og Hjálpræðisherinn settu af stað árið 2022.
Markmið verkefnisins er að draga úr matarsóun á matvælum hjá Samkaupum og styðja þannig við velferðarverkefni
Hjálpræðishersins á landsvísu. Verkefnið hefur gengið mjög vel og sem dæmi gefa verslanir á Suðurnesjum Hjálpræðishernum á
Ásbrú matvæli sem til falla og sjálfboðaliðar elda heitan mat fyrir allt að 300 manns alla virka daga. Á Akureyri gefa verslanir
matvæli til Hjálpræðishersins, Frú Ragnheiðar og í frískápa. Einnig eru fjölmargar verslanir Samkaupa að gefa til frískápa á
höfuðborgarsvæðinu og á Húsavík. Með verkefnum sem þessum til að sporna gegn matarsóun sýnir félagið samfélagslega ábyrgð
í verki alla daga.

Samkaup fékk endurnýjun á jafnréttisáætlun í lok árs 2023 og var það í fyrsta skipti sem Jafnréttisstofa vottar útvíkkaða
jafnréttisstefnu sem Samkaup byrjaði að vinna eftir árið 2022 og gildir til 2026.

Samkaup hlutu fimmta árið í röð, Jafnvægisvogina 2024, viðurkenningu Félags kvenna í atvinnulífinu til fyrirtækja sem stefna að
40/60 kynjahlutfalli í efsta sjtórnendalagi og hafa gripið til aðgerða til að ná því fram og haga ráðningum í stöður í samræmi við
þær.

Þegar heildarfjöldi stjórnenda er skoðaður út frá kynjahlutföllum er jafnvægi á milli kynja mjög gott, 48% karlar og 52% konur.
Stærsti hópur stjórnenda félagsins eru verslunarstjórar sem eru 61 talsins. Þegar litið er á kynjaskiptingu verslunarstjóra er
jafnvægi gott: 36% karlar, 62% konur og 2% kynsegin. Þá hefur verið lögð áhersla á að fjölga konum í efsta stjórnendalagi
félagsins sérstaklega og í dag er 67% framkvæmdastjóra kvenkyns.

Árið 2018 hlaut félagið jafnlaunavottun án athugasemda og fór félagið í gegnum sjöttu úttektina á jafnlaunakerfinu í október 2024 án athugasemda. Félagið hefur fengið hrós fyrir skilvirkt og gott kerfi sem er að skila markvissum árangri. Aðgerðir síðustu ára hafa skilað því að launamunur er vart mælanlegur eða 0,1%. Almennt viðmið er 5% en markmið Samkaupa er að vera ávallt

Áhætta á mismunun og áreitni:
Mismunum og áreitni á vinnustað hefur í för með sér verulega hættu fyrir bæði einstaka starfsmenn og félagið í heild. Skortur á fjölbreytni og þátttöku, ásamt tilvikum um mismunun eða áreitni, getur leitt til lagalegra afleiðinga, orðsporsskaða og eitraðs vinnuumhverfis. Þessi áhætta á sérstaklega við á fjölbreyttum og samtengdum vinnustöðum nútímans. Vegna þessa hefur félagið skýra jafnréttisáætlun og starfandi jafnréttisráð.

Mannréttindi

Samkaup leggja ríka áherslu á jafnrétti og mannréttindi. Framkvæmdastjórn Samkaupa hefur skuldbundið sig í allri stefnumótun til að stuðla að auknu jafnrétti og samþykkti jafnréttisáætlun sem er hluti af mannauðsstefnu félagsins. Jafnréttisstefna félagsins miðar að því að viðhalda góðu jafnvægi á milli kynjanna en einnig er lögð áhersla á jafnrétti þriggja hópa sem starfa innan Samkaupa. Þeir hópar eru starfsfólk af erlendum uppruna, starfsfólk með skerta starfsgetu og kynsegin starfsfólk.

Birgjar í viðskiptum við Samkaup samþykkja siðareglur þar sem þær ófrávíkjanleg krafa er að þeir tryggi að vörur sem seldar eru til Samkaupa séu framleiddar samkvæmt þeim lögum sem gilda hverju sinni hvað varðar aðbúnað starfsfólks, að mannréttindi séu virt og að húsnæði uppfylli kröfur og staðla vinnu- og heilbrigðiseftirlitsins. Birgjar Samkaupa skuldbinda sig til að styðja við beitingu á varúðarreglu í umhverfismálum og hafa frumkvæði til aukinnar ábyrgðar gagnvart umhverfinu. Enn fremur styðja birgjarnir við aðgerðir sem sporna gegn hvers kyns spillingu og allri nauðungar-, þrælkunar- og barnavinnu.

Engir birgjar voru teknir í viðskipti á árinu sem ekki samþykktu siðareglur félagsins.

Spilling og mútur

Starfsfólk skrifstofu Samkaupa hefur skrifað undir siðareglur sem taka á spillingu og mútum en reglurnar voru samþykktar af stjórn félagsins árið 2017. Í öllum ráðningarsamningum frá árinu 2020 er starfsmönnum bent á að fylgja starfsreglum sem settar eru fram í handbók starfsfólks á innri vef félagsins. Handbókina er að finna á íslensku, ensku og pólsku.

Í samræmi við lög nr. 40/2020 um vernd uppljóstrara eru virkar verklagsreglur um uppljóstrun starfsfólks Samkaupa sem kveða á að starfsfólki Samkaupa er heimilt að greina frá upplýsingum eða miðla gögnum í góðri trú um brot á lögum eða aðra ámælisverða háttsemi í starfsemi félagsins til næsta yfirmanns, trúnaðarmanna eða beint til mannauðssviðs. Einnig getur starfsmaður miðlað til lögregluyfirvalda eða anarra opinberra eftirlitsaðila sem við eiga, t.d. umboðsmanns Alþingis, ríkisendurskoðanda og Vinnueftirlitsins.

Þegar mál eru tilkynnt innanhúss eru þau skráð í málaskrá félagsins og send áfram til rannsóknar hjá hlutlausum aðila utan félagsins. Haft verður samband við yfirvöld þegar það á við. Framkvæmdastjóri verslunar- og mannauðssviðs tekur ábyrgð á erindum og meðhöndlun þeirra.

Öllum er unnt að koma ábendingum til félagsins á heimasíðu Samkaupa. Allar ábendingar eru skráðar og færðar til úrlausnar hjá
ábyrgðaraðila.

Mikil streita og of mikið vinnuálag getur haft skaðleg áhrif á geðheilsu starfsmanna, starfsánægju og almenna vellíðan. Starfsfólk sem glímir við langvarandi streitu getur fundið fyrir kulnun, sem getur leitt til aukinna fjarvista, minni framleiðni og meiri líkur á hárri starfsmannaveltu. Til að sporna við þessu hefur starfsfólk aðgang að velferðarþjónustu Samkaupa en í því felst allt að 6 tíma ráðgjöf hjá sálfræðingum, læknum eða öðrum sérfræðingum. Velferðarþjónustan hefur dregið úr starfsmannaveltu vegna.

Mikilvægismat

Samkaup hefur ekki látið gera formlegt mikilvægismat á starfsemi sinni en út frá eðli rekstrarins eru mikilvægustu þættir sjálfbærni þeir þættir sem snúa að félagslegum- og stjórnarháttum. Áhættumat hefur verið gert fyrir hverja verslun Samkaupa sem lýtur að reglugerðum Vinnu- og Heilbrigðiseftirlitsins fyrir matvöruverslanir.